Is het mogelijk om middels massaproductie unieke producten te realiseren? Dat is de vraag die de basis vormde voor een unieke samenwerking tussen IKEA en de bekende Nederlandse ontwerper Piet Hein Eek. Het antwoord komt komend voorjaar op de markt onder de naam ‘Industriell’. Het gebruik van hout speelt een sleutelrol speelt in de zoektocht van IKEA en Eek.
Auteur: Henk-Jan Hoekjen.
“Industriell gaat helemaal over het toevoegen van een soort imperfecte uniciteit aan massageproduceerde producten.” Aan het woord is Karin Gustavsson, Creative Leader bij IKEA. De nieuwe lijn is de uitkomst van een fascinatie die al langer leeft bij de Zweedse meubelgigant: het bedrijf wil naar eigen zeggen ‘tactiele en humane’ producten bieden. In de zoektocht naar manieren om dit doel naderbij te brengen kwam IKEA enige jaren geleden op het idee om te gaan samenwerken met de Nederlandse designer Piet Hein Eek. Niet alleen staat Dutch Design internationaal goed in aanzien – reden waarom IKEA eerder al de samenwerking aanging met topontwerpster Hella Jongerius – maar bovendien heeft Eek internationaal de nodige faam verworven met het creëren van producten van afvalhout. IKEA ging graag de samenwerking aan met wat zij noemen ‘de ongekroonde koning van afvalhoutmeubilair.”
Menselijker
De belangstelling en fascinatie bleek wederzijds. Want ook Eek was meteen gegrepen door de mogelijkheid om samen te werken. “IKEA bleek al tijden met hetzelfde idee bezig te zijn als ik: hoe objecten menselijker en persoonlijker te maken en tegelijkertijd onderdeel te maken van een industrieel proces”, aldus de Nederlandse ontwerper. En dus zag Eek kansen. “Wanneer je met elkaar samenwerkt, leer je van elkaar.”
Bij de collectie Industriell wordt gebruik gemaakt van diverse materialen, waaronder hout. “Wij wilden graag een gevarieerde collectie maken, die qua materiaal en functionaliteit over alle divisies verspreid zou worden”, schrijft Eek in dit kader in een blog over de bijzondere samenwerking. “Ik bedacht een thema dat ik al geruime tijd in gedachte had: ‘handmade – serial produced’. Bij dit concept worden de eerste modellen met de hand vervaardigd om er vervolgens mallen van te maken, die op hun beurt weer in grote aantallen geproduceerd kunnen worden. Daarnaast hadden we voor ogen dat de collectie met respect voor materiaal en ambacht gemaakt moest worden.” Het voordeel van de gekozen werkwijze is volgens Eek dat de kosten alleen in de ontwikkeling gaan zitten en dat de productiekosten én consumentenprijs nagenoeg gelijk blijven, waardoor er betaalbare ‘handgemaakte’ producten in het schap komen te staan.
Vurenhout
Eek kwam met Karin Gustavsson en creatief directeur Marcus Egman overeen dat de collectie onder meer zou moeten bestaan uit nieuwe ontwerpen van vurenhout. Deze keuze had deels een ideëel doel: het stoppen van de teloorgang van de Poolse houtfabrieken. “Deze houtfabrieken werden vanuit historisch perspectief belangrijk gevonden”, aldus Eek op zijn blog. “De eerste IKEA-producten werden veelal van vurenhout gemaakt. Toen het eerste filiaal van IKEA afbrandde, leverden de Poolse fabrieken gratis nieuwe voorraden, waardoor de brand niet het vroegtijdige einde van IKEA betekende. En dat was de start van een langdurige samenwerking. De houten producten waren decennialang belangrijk voor de omzet en groei van IKEA. Maar inmiddels zijn de meubelen van glad vurenhout uit de gratie geraakt. Er werd mij gevraagd of ik met dat hout een ander beeld en gevoel kon oproepen.”
Met het oog op het behoud van de fabrieken in Polen bedacht Eek robuust houten meubilair. De eerste versies werden recentelijk reeds getoond tijdens de Dutch Design Week. Vele bezoekers verlustigden zich aan het prettig eenvoudig ogende meubilair. Overigens waren in Eindhoven ook andere resultaten te zien van de samenwerking tussen Eek en IKEA. Want behalve uit vurenhouten meubels zal de Industriell-collectie ook bestaan uit onder meer vazen en lampen. De collectie wordt in april 2018 officieel gelanceerd en is daarna – zo hopen Eek en IKEA – te vinden in vele huiskamers, wereldwijd.
